تاریخچه جواهرات ایران

جواهرات از همان ابتدا نقش مهمی در تمدن و تاریخ بشر داشته است و تاریخ ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست. بشر از همان دیرباز با استفاده از فلزات و سنگ‌های زیبا جواهرات و آثاری را ساخته است که نهایت زیبایی صنعت انسان را به تصویر کشیده‌اند. ایران از دوران باستان تاکنون ارتباط تنگاتنگی با جواهرات داشته است. اگر می‌خواهید که با تاریخچه استفاده و ساخت جواهرات در ایران آشنا شوید در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

تاریخچه جواهرات در دوره ساسانیان

با گذشت زمان و تغییر سلسله‌ها، در نهایت مردم ایران زمین در دوره ساسانیان به اندازه‌ای در تولید جواهرات مهارت پیدا کردند که می‌توانستند جواهراتی با جزئیات بسیار بالا تولید کنند که زیبایی خیره کننده‌ای داشت. دوران ساسانیان، نقطه عطفی در تاریخچه جواهرات در ایران باستان بود؛ زیرا در این دوره ابزار‌های پیشرفته‌تری برای تولید جواهر ایجاد شدند و زیورآلاتی که ساخته می‌شدند در ابعاد کوچک‌تری طراحی می‌شدند و جزئیات و کیفیت طراحی آن‌ها به یکباره پیشرفت کرد.

حتی بهترین برند طلا و جواهر نیز از بعضی از طرح‌های پارتی برای ساختن جواهرات خود استفاده می‌کند. در این دوره از نماد گل لوتوس نیز به فراوانی استفاده شده است. حال نماد لوتوس در جواهرات به چه معناست؟ در پاسخ باید بگوییم گل لوتوس در دوران باستانی ایران اهمیت بسیار بالایی داشته است و به معنای کمال و نجابت است.

تاریخچه جواهرات در دوره هخامنشیان

استفاده از جواهرات و زیورآلات از دوره هخامنشیان بسیار رواج داشت و از آن‌جایی که تمدن ایران در آن دوران بسیار پیشرفته بود و ایران در زمینه‌های صنعتی پیشگام بود، می‌توان نتیجه گرفت که تمدن ایران از اولین تمدن‌های بشری بود که در تولید جواهرات گوناگون فعالیت داشت. لازم به ذکر است که ساختن جواهرات در ایران، به قبل از دوره هخامنشیان بر می‌گردد، اما در این دوره ساختن و استفاده از انواع جواهر رونق پیدا کرد و نقطه شروعی برای استفاده گسترده از انواع جواهرات بود.

جام‌های زرینی که از این دوران به جا مانده است و همچنین دستبند‌ها و زیورآلاتی که زنان دوره هخامنشی استفاده می‌کردند، نشان دهنده تاریخچه غنی استفاده از جواهرات در این دوره است. تاج شاهنشاهی دوره هخامنشیان نیز یکی از زیبا‌ترین و پیچیده‌ترین جواهراتی بود که در آن دوران ساخته شده بود و از ارزش بسیار بالایی برخوردار بود. نماد مار در جواهرات یکی از مرسوم‌ترین نمادها در ایران محسوب می‌شود و از آن برای نقش زیورآلات استفاده می‌کردند.

تاریخچه جواهرات در دوران صفویه

نکته جالب در مورد پادشاهان دوره صفویه، این بود که برخلاف پادشاهان دوره‌های قبلی، علاقه خاصی به جمع آوری اجناس قیمتی و به ویژه جواهرات گوناگون داشتند. البته لازم به ذکر است که بیشتر جواهراتی که توسط پادشاهان دوره صفویه ذخیره شد، حاصل جمع آوری جواهرات گوناگون از سایر نقاط جهان از جمله هند و کشور‌های قاره اروپا بود. نادرشاه، یکی از پادشاهان دوران صفوی به علت سرقت رفتن بخشی از جواهرات خزانه ایران و پیدا شدن آن‌ها در کشور هند، پس از اخطار‌های بسیار به سمت هند لشکرکشی کرد و جواهرات ربوده شده را به خزانه ایران برگرداند.

سخن پایانی

ایران، تاریخچه‌ جواهرات بسیار غنی دارد و از همان ابتدا، تمدن‌هایی که در ناحیه ایران زمین تشکیل می‌شدند، در راستای تولید و ساخت انواع جواهر با جنس‌ها و اهداف گوناگون فعالیت داشتند. تولید جواهر به ویژه در دوره‌هایی که میزان طلا و فلز‌های قیمتی در ایران بسیار زیاد شده بود، رونق زیادی پیدا کرد. به جرات می‌توان گفت که تمدن‌های ایران و دوره‌های تاریخی این سرزمین، نقش بسیار مهمی در گسترش و پیشرفت صنعت جواهرسازی در طول زمان داشتند. تاریخچه جواهر در ایران، نشان دهنده هنر و مهارت دست مردم باستانی این مرز و بوم بوده که تاکنون حفظ شده است.